Neogotycki kościół pod wezwaniem świętego Wawrzyńca

 

 Historia parafii rzymskokatolickiej, której  siedzibą jest kościół św. Wawrzyńca  sięga czasów średniowiecza.   Jak głoszą niepotwierdzone legendy parafia miała powstać w czasie pobytu świętego Wojciecha na Pomorzu. Inne źródła podają, że założył ją jeden z książąt pomorskich poprzez wyłączenie jej z parafii świeckiej, pod koniec XIII wieku, a więc jeszcze przed opanowaniem tych ziem przez Krzyżaków.  Na pewno jednak kościół powstał przed rokiem 1325, z tego roku bowiem pochodzi pierwsza spisana informacja o parafii w Przysiersku przez kolektora świętopietrza.

Początkowo  parafia Przysiersk wchodziła w skład archidiakonatu pomorskiego należącego do diecezji włocławskiej. 16 lipca 1821 r. po ogłoszeniu bulli papieża Piusa VII  „De salute animarum”  znalazła się w granicach  diecezji chełmińskiej, a obecnie od 25 marca 1992 r. jest częścią utworzonej przez papieża Jana Pawła II diecezji pelplińskiej.

Patronem przysierskiego kościoła jest święty Wawrzyniec, diakon     i męczennik.

Obecny kościół  wzniesiono na miejscu dwóch poprzednich drewnianych. Jego budowę rozpoczęto w 1822 roku, a ukończono rok później. Inicjatorem tej budowy był ks. Mateusz Wysocki. Świątynia wzniesiona została z kamienia polnego, a jej dach pokryto dachówką. Posiada ona trzykondygnacyjną  wieżę pełniącą rolę dzwonnicy. Jednonawowy kościół zbudowany jest w stylu barokowym, ale posiada też pewne cechy neogotyckie. Ma długość 34 m, szerokość 14 m , wysokość   w nawie wynosi 6 m, a w kruchcie 8 m. Okna, których w sumie jest 7, są ostrołukowe. W 1982 roku zostały zastąpione witrażami. Posadzka  w kościele wyłożona jest krajowymi płytami marmurowymi. Przez ponad sto lat wnętrze nie było tynkowane. Odrestaurowano je i pokryto tynkiem dopiero w 1955 r. Dodać jednak należy, że  w 1945 r. dokonano koniecznych napraw uszkodzeń z okresu drugiej wojny światowej,w czasie której zniszczone zostały dach oraz okna.

 

         Wyposażenie świątyni zostało przeniesione z wcześniejszego drewnianego kościoła, który istniał do początku XIX w. Główny barokowy ołtarz z XVIII w. znajdujący się w prezbiterium wykonany jest z drewna, bogato rzeźbiony, malowany oraz pozłacany i posrebrzany. W jego nasadzie znajduje się wizerunek świętego Wawrzyńca, a ponad nim obraz przedstawiający Chrystusa dźwigającego krzyż. Po obu stronach tego wizerunku znajdują się barokowe rzeźby świętego Wawrzyńca (po lewej )   i papieża Sykstusa (po prawej stronie). Ołtarz główny połączony jest          z ołtarzami bocznymi rzeźbionymi, złoconymi mostkami, na których umieszczone są figury świętego Wojciecha i świętego Stanisława Biskupa. Po lewej stronie znajduje się ołtarz boczny z XVII w. z wizerunkiem świętego Kazimierza (obraz z XIX w.), w którego szczycie oglądać można owalny obraz św. Andrzeja Apostoła. W   ołtarzu po prawej tronie  natomiast jest obraz z XVII w.   przedstawiający komunię świętą św. Stanisława Kostki, a ponad nim owalny obraz św. Piotra.

 

                              

Dwa mniejsze ołtarze, również wykonane w stylu barokowym bogato zdobione, znajdują się w nawie głównej. Po lewej stronie  ustawiony jest pochodzący z ok. 1700 r.  ołtarz przedstawiający św. Annę nauczająca Marię, powyżej niego jest obraz św. Józefa z Dzieciątkiem.     Po drugiej stronie nawy usytuowany jest ołtarz z  wizerunkiem Trójcy Świętej, w którego zwieńczeniu znajduje się obraz św. Jana Nepomucena. Pochodzi on z tego samego okresu co poprzedni.

         Oprócz zabytkowych ołtarzy w kościele warto zwrócić uwagę na rzeźbioną drewnianą chrzcielnicę z drugiej połowy XVII wieku nakrytą pozłacaną, drewnianą pokrywą. Wewnątrz niej w mosiężnej miednicy przechowywano wodę święconą i oleje św. Zabytkowa jest również osiemnastowieczna ambona wykonana w stylu późno barokowym, bogato zdobiona ornamentami roślinnymi.

         Nad wejściem głównym znajduje się drewniany chór, na którym są organy wykonane w 1900 r. przez firmę Goebel z Królewca. Obudowa organów jest barokowa i pochodzi z XIX wieku.

         W kościele znajdują się też trzy krzyże ołtarzowe z XVII wieku, srebrny pacyfikał (relikwiarz) wykonany w 1471 r., monstrancja rokokowa z 1751 r. oraz 2 feretrony z XVIII wieku z Matką Boską Różańcową oraz z XIX w. z św. Wawrzyńcem i św. Kazimierzem.

         Na wieży kościelnej są trzy dzwony i dwie sygnaturki. Najstarszy dzwon z 1647 r., zwany dzwonem św. Wawrzyńca, wrócił do parafii             w 1948 r. ( w czasie II wojny światowej został wraz z dwoma innymi zabrany przez Niemców). Dwa duże dzwony zakupiono w 1966 r., noszą nazwy dzwonów: św. Kazimierza i św. Stanisława.